Energieprestatie
Inherit
De Europese monumentenvoorraad is groot en zeer divers, en speelt een essentiële rol in onze identiteit, leefomgeving en geschiedenis. Tegelijkertijd staan erfgoedgebouwen voor grote uitdagingen: ze zijn vaak niet energie-efficiënt, lastig aan te passen aan nieuwe functies en kwetsbaar voor achterstallig onderhoud. Om die uitdagingen rondom behoud, restauratie en beheer van monumenten in kaart te brengen, participeert ISSO in het Europese project INHERIT. De kennis die uit dit project voortkomt, zal ISSO in Nederland omzetten naar een nieuw handboek en een specifieke energieprestatietool.
INHERIT is een door de EU gefinancierd project dat zich richt op het toekomstbestendig maken van deze monumentale gebouwen. Door innovatieve renovatie- en beheermethoden te combineren met slimme technologieën, draagt INHERIT bij aan het behoud van cultureel erfgoed én aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving. ISSO levert in dit project cruciale kennis over beheer, onderhoud en verduurzaming van monumenten. Uiteindelijk komen de resultaten beschikbaar en zal ISSO deze delen via BouwZo, zodat professionals er direct mee aan de slag kunnen.
Juist nu nodig
EU-wetgeving, zoals de EPBD-richtlijn (Energy Performance of Buildings Directive), maakt verduurzaming ook voor monumenten steeds urgenter. Europese lidstaten, waaronder Nederland, voeren verplichtingen in rondom energielabels voor erfgoedpanden. Tegelijkertijd blijkt uit praktijkonderzoek en beleidsenquêtes dat gebouweigenaren, beleidsmakers én installateurs behoefte hebben aan betrouwbare kennis, richtlijnen en praktische tools voor duurzame renovatie zonder verlies van erfgoedwaarde.
Duurzame monumentenzorg
ISSO levert een belangrijke inhoudelijke bijdrage aan het project. De kennisclub ontwikkelt opleidingsmateriaal voor beleidsmakers, technici en gebouwbeheerders, en brengt uitgebreide kennis in over duurzame renovatie, inspectie, beheer en onderhoud van monumenten. Hierbij nemen we ook risico’s en financiële aspecten van technieken en maatregelen mee. De beproefde Nederlandse DUMO-methode maakt deel uit van onze kennisinbreng. Ook bevordert ISSO het gebruik van standaarden, zoals de EN 16883 en de CEN TC 346 standaard voor ontwerp, beheer en onderhoud van monumenten
Daarnaast werkt ISSO mee aan de ontwikkeling van richtlijnen en standaarden rond energieprestatie en energielabels voor monumenten, passend binnen de Europese EPBD-richtlijn. Dit sluit aan bij het bredere werk van ISSO op het gebied van energieprestatie en verduurzaming van de bestaande bouw in Nederland.
Bijdrage vanuit ISSO
INHERIT is een samenwerkingsverband van 18 partners uit 13 Europese landen, gericht op het duurzaam, inclusief en toekomstbestendig beheren van monumenten. Binnen dit onderzoek zetten de partijen veel nieuwe technologieën in, zoals Internet of Things (IoT), kunstmatige intelligentie (AI) en big data. Daarmee wordt het effectiever om bijvoorbeeld energiegebruik en onderhoud slim te monitoren. Acht Europese erfgoedlocaties – bijna altijd prominente monumenten van overheden – fungeren als testlocaties. Daarbij focust het project zich op alle relevante aspecten van de levenscyclus van de gebouwde erfgoedomgeving, namelijk:
- Ontwerp en renovatie;
- Monitoring, exploitatie en beheer;
- Behoud en onderhoud.
Uitwerking in kennisproducten
Uiteindelijk neemt ISSO de opgedane kennis en ervaringen op in het vernieuwde Handboek Duurzaam Erfgoed dat naar verwachting in 2026 wordt samengesteld. Dit vernieuwde handboek zal specifiek gericht zijn op de technische installaties, waarbij de installatie-adviseur en de installateur de doelgroep zijn, ook omdat zij een sleutelrol vervullen in het verduurzamingsproces. Daarnaast zal ISSO op basis van de research een energieprestatienorm en specifieke energieprestatieberekening voor monumenten uitwerken. Zo zorgt ISSO ervoor dat deze aansluit bij de NTA8800 methode. Kortom, de toepassing zal hetzelfde zijn, alleen de werkwijze zal waarschijnlijk afwijken van de manier waarop we in Nederland het energielabel voor gewone gebouwen aanvliegen.
Betrokkenen
De leiding van dit Europese project is in handen van Singular Logic uit Griekenland. Collega Dirk de Wit leidt de bijdrage van ISSO aan dit project. Daarnaast zijn ook ISSO-collega’s Dennis van der Kooij, Martijn van Bommel en Noortje Alders betrokken bij de uitwerking van het project.
Voor meer informatie kun je contact opnemen met Dirk de Wit.
Onze partners in dit project
The INHERIT project has received funding from the European Union’s Horizon Europe research and innovation programme under grant agreement No 101123326.
Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or the European Climate, Infrastructure and Environment Executive Agency (CINEA). Neither the European Union nor the granting authority can be held responsible for them.
